Дафтари матбуоти Додгоҳ рӯзи 19-уми август хабар дод, ки Лутфуллои Назирмад, Ҷумъахон Қурбонов, Ёқубҷон Юсуфзода ва Муҳаммад Шарифзода то 22-юми ноябри имсол дар Боздоштгоҳ мемонанд.

Мурофиа паси дарҳои баста гузашт. Тафсилоташ, аз ҷумла мавқеи гумонзадҳо маълум нест.

Аз ин пеш, рӯзи 16-уми август, Додгоҳи ноҳияи Басманний бо дархости Кумитаи тафтишоти Русия муҳлати ҳабси Муҳаммадсобир Файзов, Далерҷон Мирзоев, Муродалӣ Раҷабализода ва Шамсидини Фаридунро ҳам то 22-юми ноябр дароз кард.

Ин афрод аз моҳи марти имсол дар ҳабс ҳастанд.

Ҳамла ба "Крокус Сити Ҳолл" дар наздикии Маскав дар шаби 22-юми марти имсол сурат гирифт. Мақомоти Русия гуфтанд, дар ин ҳодиса 144 нафар ҷон бохта, беш аз 500 кас осеб диданд.

Гурӯҳи тундрави "Давлати исломӣ" ё ДОИШ масъулияти ҳамларо ба дӯш гирифт, вале баъзе аз мансабдорони Русия ангушти иттиҳомро ба тарафи Украина дароз карданд. Киев даст доштанашро дар ҳодиса инкор кард.

Додгоҳи ноҳияи Басманнийи шаҳри Маскав то кунун беш аз даҳ нафар, аз ҷумла шаҳрвандон ва зодагони Тоҷикистонро ба гумони даст доштан дар ҳамла ба “Крокус Сити” ба ҳабс гирифт. Шиканҷаи ошкори боздоштшудаҳо таҳқиқи мунсифонаи қазияро зери суол бурдааст.

Чанд шаҳрванди боздоштшудаи Тоҷикистон ба зидди қарори додгоҳ шикоят карда, худро расман бегуноҳ донистанд. Додгоҳ дархости онҳоро барои бозбинии парванда напазируфт

Муҳоҷирони тоҷик мегӯянд, пас аз ҳамла санҷишу боздошт ва ихроҷ афзуда, муносибати мардуму корфармоён бо онҳо дар Русия тағйир ёфтааст.

Шаҳрвандони боздоштшудаи Тоҷикистон, ки муҳлати ҳабсашон то моҳи ноябр дароз шуд:

МУҲАММАДСОБИР ФАЙЗОВ

Муҳаммадсобир Файзови 19-соларо рӯзи 23-юми марти имсол дар Русия дастгир карда, бо аробаи маъюбӣ ва либоси тиббӣ ба Додгоҳи ноҳияи Басманний оварданд. Пеш аз он дар шуъбаи эҳё буд ва бозпурсияш дар он ҷо гузашт. Ҳангоми амалиёти боздошт як чашмаш осеб дидааст.

Сайрам Файзова, модари Муҳаммадсобир Файзов, моҳи марти имсол ба Радиои Озодӣ гуфт, ҳеч бовараш намеояд, ки фарзандаш ҳамлаи террористӣ анҷом додааст. "Писарам шахси мазҳабӣ набуд, намозро ҳам соз намехонд, қазо мекард," -- нақл карда буд ӯ.

Дар аксу наворҳояш дар шабакаи иҷтимоии "ВКонтакте"-и русӣ Муҳаммадсобир Файзов гоҳе бо риш ва дар бархе маврид бидуни риш ҷавони шод ва коргари хуб тасвир ёфтааст. Аз миёни аксу наворҳои гузоштаи ӯ саҳнаҳое аз кораш бо муштариҳои рус, маҳалли кор, мошинсаворӣ ва наворҳои кӯтоҳ бо мусиқӣ низ дида мешаванд. Баъзе аз расонаҳои Русия нигоштанд, ки ӯ ба варзиш ҳам рағбат дошт ва дар толори варзишии War Pro дар Иваново дар дарсҳои кикбоксинг ширкат кардааст.

ДАЛЕРҶОН МИРЗОЕВ

Далерҷон Мирзоеви 32-сола аз деҳаи Галахонаи ноҳияи Рӯдакӣ рӯзи 23-юми марти имсол дар Брянск боздошт шуд. Дар наворе дар шабакаҳои иҷтимоӣ, ки иддао мешавад лаҳзаи боздошти Мирзоев аст, ӯро аз болои як дарахт ба поин фароварда, сипас ба дастонаш завлона мезананд.

Ба нақли наздиконаш, ӯ шаш моҳ пеш аз ҳодиса ба Русия рафта, дар хонаи амакбачааш дар Новосибирск мезист ва таксӣ меронд. Дар Тоҷикистон низ ба таксиронӣ машғул будааст.

Модараш, Гулракат Мирзоева, гуфта буд, ки бовар надорад, ӯ дар ҳодисаи террористӣ даст дошта бошад.

САИДАКРАМ РАҶАБАЛИЗОДА

Мақомоти Русия Саидакрам Раҷабализодаро рӯзи 23-юми март дастгир карда, дар аввал барои ду моҳ (то 22-юми май) ба ҳабс гирифта буданд. Ҳамсараш Бибисоро Ашӯрова ба Радиои Озодӣ гуфт, ӯ дар аввали моҳи январи имсол барои кор ба Русия рафт, аммо "тақрибан се моҳ на занг зад, на суроғ кард ва на пул фиристод".

Манобеи амниятии Туркия ба нашрияи “Ҳуррият”-и ин кишвар гуфта буданд, ки Саидакрам Раҷабализода 5-уми январи имсол вориди Истанбул шуда, 2-юми март якҷо бо Фаридуни Шамсиддин, гумонбари дигари ҳамла ба "Крокус", ба Русия рафт.

Саидакрам Раҷабализода то замони ба Русия рафтан дар корхонаи мебелсозӣ дар шаҳри Ваҳдат кор мекард. Ҳамсараш мегӯяд, "ӯ кӯшиш дошт як мошини “Опел” харида, дар ҳамин ҷо монад ва ба кораш идома диҳад.”

Ҳамдеҳагон ва ҳам наздиконаш гуфтанд, Раҷабализода намоз мехонд, аммо дар ягон ҷо таълими динӣ нагирифта буд. Бибисоро Ашӯрова мегӯяд, “мактаби миёнаро то синфи 9-ум хондааст. Дигар дар ягонҷо таҳсил накарда набуд. Гоҳ намоз мехонд, гоҳ намехонд.”

ФАРИДУНИ ШАМСИДДИН

Мақомоти Русия мегӯянд, номи Фаридуни Шамсиддини 25-сола дар "рӯйхати террористон ва ифротгароён" дар ин кишвар сабт шудааст. Аз шаҳри Ҳисор аст. Рӯзи 23-юми март дастгир карданд.

Дар навори бозпурсии мақомоти Русия Фаридуни Шамсиддин дар ҳоле ки дастонаш баста ва дар замин ба зону зада буд, гуфт, барои иҷрои ҳамлаи террористӣ аз ёвари як рӯҳонӣ “500 ҳазор рубл” гирифт. Баъзе аз корбарони шабакаҳои иҷтимоӣ ва коршиносон ба дурустии он шубҳа карданд.

Шабакаҳои русӣ дар Телеграм рӯзи 23-юми март акси шиканҷа шудани ӯро бо барқ нашр карданд. Бахши русии Радиои Озодӣ дар як таҳқиқот бо такя ба саҳифаҳои Фаридуни Шамсиддин дар шабакаҳои маҷозӣ маълум кардааст, ки ӯ чанд аксе аз ҳузураш дар Истанбули Туркия нашр карда ва номашро дар бархе шабакаҳои маҷозӣ Абдулло гузоштааст.

Фаридуни Шамсиддини дар соли 2014, замони таҳсил дар синфи 7-уми як мактаби миёнаи Ҳисор бо гумони озори ҷинсии ноболиғи 6-сола боздошт ва шаш сол зиндонӣ шудааст. Соли 2020 аз зиндон раҳо ва пас аз ду сол оиладор шуд. Ҳоло як тифли даҳмоҳа дорад. То рафтан ба Русия дар шаҳри Ҳисор дар нонвойхонае кор мекардааст.

Хешовандони Фаридуни Шамсиддин дар деҳаи Лойоба мегӯянд, пас аз раҳо шудани аз зиндон дар рафтору кирдори ӯ амалкардҳои ғайриинтизореро мушоҳида накарда буданд.

ЛУТФУЛЛОИ НАЗРИМАД

Мақомоти тафтишотии Русия алайҳи ин шаҳрванди Тоҷикистон бар асоси моддаи "анҷоми амали террористӣ дар ҳайати гурӯҳи созмонёфта, ки боиси марги инсон шудааст" парванда боз кардаанд.

Баъзе аз расонаҳои Русия қаблан навишта буданд, ки ӯ як рӯз баъди ҳамла дар "Крокус Сити Ҳолл"-и Маскав барои дағалӣ бо полис боздошт ва дертар гуё рабт доштанаш ба ҳодиса собит шудааст. Азбаски он замон мурофиа паси дарҳои баста гузашта буд, мавқеи худаш маълум набуд. Дар зодгоҳаш ба дурустии он шубҳа доранд.

Хабарнигорони Радиои Озодӣ барои суҳбат бо наздикони Лутфуллои Назримад ба ноҳияи Панҷ рафтанд, аммо онҳоро наёфтанд. Ҳамсояҳои ин ҷавон гуфтанд, ӯ мактабро бо баҳои аъло хатм кардааст ва ба иттиҳоми эълоншуда нисбат ба ӯ дар Русия бовар надоранд. Вай тобистони соли гузашта Донишгоҳи шаҳри Бохтарро хатм карда, барои ҷустуҷӯйи кор ба Русия рафтааст.

Лутфуллои Назримад фарзанди калонии Назримад Ҳаётов, корманди идоари фарҳанги ноҳияи Панҷи вилояти Хатлон, будааст. Ба гуфтаи наздиконаш, падари хонадон ӯро барои кор ба Русия фиристода буд, то бо мадади писараш соҳиби манзил шаванд.

ҶУМЪАХОН ҚУРБОНОВ

Ҷумъахон Қурбонови 21-сола рӯзи 27-уми апрел бо қарори додгоҳи Басманнии шаҳри Маскав ва ба гумони “маблағгузорӣ барои омодагӣ ба ҳамлаи террористӣ” ба ҳабс гирифта шуд.

Манзили волидони Ҷумъахон Қурбонов дар ҷамоати Хуросони ноҳияи Фархори вилояти Хатлон ҷойгир аст. Модараш омӯзгор аст, падараш деҳқонӣ мекунад. "Бо саводи худаш ба Донишгоҳи омӯзгорӣ дар Душанбе дохил шуда буд. Зӯрамон нарасид, ки пули иҷора ва харҷҳои дигарашро диҳем. Ночор барои пулкоркунӣ ба Русия рафт," – нақл кард Бегиёр Саидов, падари Ҷумъахон, рӯзи 6-уми май ба Радиои Озодӣ.

Ӯ афзуд, Ҷумъахон ҳамроҳи бародараш, Сӯҳроб Қурбонов, дар як макон дар пойтахти Русия зиндагӣ ва дар сохтмон кор мекарданд. Ҳар моҳ барои харҷи оила то 20 ҳазор рубли русӣ ё зиёда аз дусад доллари амрикоӣ мефиристодааст. "Ман ба бегуноҳии фарзандам бовар дорам," -- гуфт Саидов ва афзуд, “ба иттиҳоми эълонкардаи мақомот дар Русия бовар надорем. Пайваста насиҳаташ мекардам, ки танҳо ба роҳи рост рав.”

ЁҚУБҶОН ЮСУФЗОДА

Кумитаи тафтишотии Русия Ёқубҷон Юсуфзодаро ба он муттаҳам кард, ки чанд рӯз пеш аз ҳамла барои таъмини гумонбарон бо ҷой "тавассути корти бонкӣ ба як шарикаш пул фиристодааст".

Муфаттишон гуфтаанд, як қисми пул "баъд аз содир шудани ҷиноят ба ҳисоби яке аз ҳамлаварон гузаронда шуд." Тасдиқи он аз манобеи дигар имконпазир нест. Назари худаш ё наздикону вакили мудофеъ ва ҷузъиёти парванда дастрас нест.

Саҳифаи "Маш" дар Телеграм нигоштааст, ки Ёқубҷон Юсуфзода ҳангоми амалиёти “Нелегал” ва тасодуфан рӯзи 26-уми март дастгир шуда, сипас робитааш бо ҳамлаварон ошкор гаштааст.

Ба иттилои дарёфтии Радиои Озодӣ, Ёқубҷон Юсуфзода 25 сол дорад, оиладор ва соҳиби се фарзанд. Ҳангоми боздошт дар сохтмон кор мекардааст.

МУҲАММАД ШАРИФЗОДА

Додгоҳи ноҳияи Басманнии шаҳри Маскав рӯзи 5-уми апрел дастури ҳабси Муҳаммад Шарифзодаро содир кард. Ӯ ба "амали террористӣ" муттаҳам аст, вале ба сабаби пӯшида будани мурофиа назари ӯ ё вакили мудофеаш дастрас нест.

Вазирони корҳои хориҷии Тоҷикистон ва Эрон дар бораи таҳаввулоти ахири минтақа ва ҷаҳон сӯҳбат намуда, бар зарурати ҳамкориҳои минтақавӣ дар масъалаи Афғонистон, таъкид кардаанд.

Мулоқоти Сироҷиддин Муҳриддин ва Аббос Ароқчӣ рӯзи 17 май дар ҳошияи "Чаҳордаҳумин маҷмаи гуфтугӯи Теҳрон", сурат гирифтаст. Ин ҳамоиш рӯзҳои 18-19 май дар пойтахти Эрон, баргузор мешавад.

Дафтари матбуоти Вазорати корҳои хориҷии Тоҷикистон бо нашри хабарномае навишт, ки Сироҷиддин Муҳридди ва Аббос Ароқчӣ вазъи кунунӣ ва низ дурнамои ҳамкорӣ миёни Душанбе ва Теҳронро баррасӣ кардаанд.

Аз ҷумла, ба гуфтаи манбаъ, ҷонибҳо бар тақвияти ҳамкориҳо дар арсаҳои иқтисодӣ, тиҷоратӣ, фарҳангӣ, илмӣ ва сайёҳӣ таъкид карданд.

Хабарномаи Вазорати корҳои хориҷии Тоҷикистон мегӯяд, ки дар ин мулоқот доир ба таҳаввулоти ахир дар минтақа ва ҷаҳон, табодули назар сурат гирифтааст.

Расонаҳои Эрон ҳам навиштанд, ки дар ин мулоқот аз таҳаввулоти Ховари Миёна ибрози нигаронӣ шуда, бар зарурати ҳамкориҳои минтақавӣ, ба вижа мавзуи Афғонистон, таъкид шудааст.

Душанбеву Теҳрон дар даҳ соли охир робитаи печидае доштанд. Тоҷикистон Эронро ба ҳимоят аз исломиёни мухолифи давлат муттаҳам мекард. Қарзи "Барқи тоҷик" аз нерӯгоҳи "Сангтӯда-2" ва сарнавишти пулҳои тоҷири эронӣ Бобаки Занҷонӣ, баҳси дигари тарафҳо буд.

Соли 2019, пас аз имзо шудани санаде, робитаҳои ду кишвар тағйир ёфт ва рӯ ба гармӣ овард.

Сафарҳои мақомдорони Тоҷикистон ва Эрон аз кишварҳои якдигар, дар моҳҳои ахир афзоиш ёфтааст.

Дар моҳи апрел вазири дифои Тоҷикистон Эмомалӣ Собирзода ва дар аввали моҳи ҷорӣ Далер Ҷумъа, вазири энержӣ ва захираҳои об, ба Эрон сафар карданд.

Вазири корҳои дохилии Эрон Искандар Муъминӣ ҳам охири моҳи гузашта аз Тоҷикистон дидан кард ва бо президент Эмомалӣ Раҳмон мулоқот намуд.

Тоҷикистон ва Эрон моҳи феврали имсол раводид барои шаҳрвандони ҳамдигарро бекор карданд. Миёни Тоҷикистон ва Эрон феълан ҳафтае се парвоз ҳаст.

Як афсари 25-солаи Нерӯҳои марзбонии Тоҷикистон дар натиҷаи садамаи нақлиётӣ дар ноҳияи Шамсиддини Шоҳин, ба ҳалокат расидааст. Ҳодисаи рӯзи 8-уми май рух додааст.

Як манбаъ аз Раёсати марзбонии вилояти Хатлон дар сӯҳбат бо Радиои Озодӣ тасдиқ кард, ки дар натиҷаи ин садама лейтенанти калон Абдураҳмони Мирзошариф, ҷон бохтааст.

Ба гуфтаи манбаъ, ҳангоми сафар ба дидбонгоҳи "Даҳана", мошини ҳомили ӯ ногаҳон аз кор мемонад ва ба ҷуқурии 200 метр сарозер мешавад.

"Лаб-лаби дарёи Панҷ сохтмони роҳ идома дорад. Дар гузашта ин минтақаҳо касногузар буд ва ҷару тепаҳои бисёр дорад. Аз самти дигар, дарёи Панҷ аст. Лейтенанти калон Абдураҳмони Мирзошариф бо як нафари дигар бо худрави тамғаи "Муссо" ба дидбонгоҳи "Даҳана", ки дар ҳамин минтақа ҷойгир аст, мераванд ва мошин аз кор мемонад. Ҳамроҳаш худро аз мошин ба берун меандозад ва ӯ ҳамроҳи мошин дар як ҷуқурии меравад, ки 200 метр будааст ва дар ҳамонҷо захмӣ шуда, мефавтад",-гуфт мусоҳиби мо.

Манбаъ афзуд, ки ҳоло тафтиши ҳодиса аз ҷониби Додситонии гарнизони ҳарбии шаҳри Кӯлоб, идома дорад.

Абдураҳмони Мирзошариф, сокини деҳаи Сармайдони ноҳияи Мӯъминобод буда, рӯзи 9-уми май дар ҳамин деҳа ба хок супурда шуд.

Яке аз сокинони деҳа рӯзи 16-уми май дар сӯҳбат ба Радиои Озодӣ гуфт, ки Абдураҳмон ҳамагӣ ду моҳ пеш издивоҷ карда буд.

Дар мавзеъе, ки садама дар онҷо рух додааст, чанд сол боз бунёди роҳ идома дорад. Чанд километр аз ин роҳ қаблан бо кӯмаки Иёлоти Муттаҳидаи Амрико сохта шуда буд.

Мақомоти ноҳияи Шамсиддини Шоҳин як сол пеш гуфта буданд, ки бо анҷоми пурраи сохтмони роҳ, назорати сарҳад комилан ба дасти нерӯҳои марзбонӣ хоҳад гузашт. Вале то ҳол маълум нест, ки сохтмони роҳ кай ба охир мерасад.

Айни замон чанд дидбонгоҳ ва отряди сарҳадӣ ба ин минтақа кӯчонида шудаанд.

Ин аввалин ҳодисаи талафоти ҷонӣ дар миёни афсарону сарбозон дар марз нест. Мақомот пештар низ аз ҳалокати хизматчиёни ҳарбӣ дар натиҷаи садамаҳои марбут ба роҳу шароити душвори кӯҳӣ ва беэҳтиётӣ, хабар дода буданд.

Хабаргузории "Рейтерз" бо такя ба манбаъҳои маҳаллӣ гузориш додааст, ки бар асари ҳамлаи нерӯҳои ҳавоии Исроил дар рӯзи шанбе, 31 фаластинӣ дар Ғазза, кушта шуданд.

Ин ҳамлаҳо дар ҳоле анҷом шуд, ки ба назар мерасад Исроил дар остонаи оғози як амалиёти густурдаи заминӣ дар ин минтақа қарор дорад.

Ба гузориши "Рейтерз" аз рӯзи панҷшанбе то кунун беш аз 300 нафар дар ҳамлаҳои ҳавоии Исроил кушта шуданд.

Артиши Исроил рӯзи шанбе эълон кард, ки дар ҳоли иҷрои амалиёти густурда ва омодасозии нерӯҳо барои густариши амалиёт дар навори Ғазза бо ҳадафи ба даст овардани бахшҳое аз ин минтақа аст.

Коршиносони Созмони Милали Муттаҳид ҳушдор додаанд, ки бо гузашти 76 рӯз аз қатъи кӯмакҳои башардӯстона аз сӯи Исроил, хатари қаҳтии ҷиддӣ ин минтақаро таҳдид мекунад.

Ба иттилои Вазорати тандурустии Ғазза, ки зери назорати гурӯҳи "Ҳамос" аст, шумори кушташудаҳои ҳамлаҳои артиши Исроил ба 53 ҳазору 10 нафар расид. Ин вазорат гуфтааст, ки 119 ҳазору 919 нафари дигар дар ҳамлаҳои Исроил дар Ғазза захмӣ шудаанд.

Гуфта мешавад, ки аксари қурбониён ва маҷрӯҳони ин ҳамлаҳо, занону кӯдакон мебошанд.

Комиссариати олии СММ дар умури паноҳандагон мегӯяд, ки дар ҳафтаи дувуми моҳи май, беш аз 4 ҳазор муҳоҷири афғон дар Покистон боздошт шудаанд.

Аммо ин идораи СММ дар бораи сарнавишти ин афрод, ки дар боздоштгоҳ ҳастанд, озод шудаанд ва ё ба Афғонистон бозгардонида шуданд, маълумоти мушаххасе ироа накардааст.

Комиссариати олии СММ дар умури паноҳандагон ҳамчунин мегӯяд, ки дар ҳафтаи дувуми моҳи май беш аз 34 ҳазор муҳоҷири афғон аз Эрон ба кишварашон бозгаштаанд.

Дар гузориши наве, ки ин идора рӯзи 16 май дар вебсайти Relief нашр кард, омадааст, ки аз оғози соли равон то 13 май, дар маҷмӯъ 507 ҳазору 300 муҳоҷири афғон аз Эрон ба Афғонистон баргаштаанд, ки аз ин миён 293 ҳазору 600 тани онҳо ба зӯр ихроҷ шудаанд.

Ҳамчунин дар як гузориши алоҳида, Комиссариати олии СММ дар умури паноҳандагон афзудааст, ки аз аввали апрел то 13 май, 186 ҳазору 200 муҳоҷири афғон аз Покистон ба Афғонистон баргаштаанд, ки беш аз 35 ҳазор тани онҳо ба таври маҷбурӣ берун карда шудаанд.

Покистон аз соли 2023 ба ин тараф раванди ихроҷи муҳоҷирони беҳуҷҷати афғонро оғоз кардааст. Аммо ин раванд пас аз эълони ҳукумати Покистон дар бораи ихроҷи дорандагони кортҳои шаҳрвандии афғон, пас аз 1 апрели соли 2025, шиддат ёфтааст.

Бар асоси гузориши Комиссариати олии СММ дар умури паноҳандагон, аз он вақт то кунун, беш аз як миллион муҳоҷири афғон ба Афғонистон баргаштаанд.

Дар ҳамин ҳол, Эрон низ дар ду соли гузашта, ҳазорон афғонистонии беҳуҷҷатро боздошт ва ба Афғонистон бозгардонидааст.

Бонки Ҷаҳонӣ эълон кард, ки Арабистони Саудӣ ва Қатар қарзҳои пардохтнашудаи Сурияро, ки ҳудуди 15,5 миллион доллар буд, баробар карданд ва Сурия ҳамакнун метавонад аз ин бонк барои бозсозӣ ва таъмини буҷа, қарзҳои нав дархост кунад.

Ин ниҳоди байналмилалӣ рӯзи 16 май эълон кард, ки Сурия аз 12 май ҳеҷ қарзи пардохтнашуда ба Анҷумани рушди байналмилалӣ (Сандуқи ин бонк барои фақиртарин кишварҳо) надорад.

Арабистони Саудӣ ва Қатар моҳи гузашта аз тасмими худ барои бозпардохти қарзҳои пардохтнашудаи Сурия ба Бонки ҷаҳонӣ, хабар дода буданд.

Бонки Ҷаҳонӣ рӯзи ҷаҳонӣ бо баёни ин ки, "Сурия пас аз солҳо даргирӣ, дар масири беҳбуд ва рушд қарор дорад", эълон кард, ки аввалин тарҳи ҳукумати нави Сурия, бар беҳбудӣ ва дастрасӣ ба барқ, равона хоҳад шуд.

Хабари баробар кардани қарзҳои пардохтнашудаи Сурия ба Бонки ҷаҳонӣ чанд рӯз пас аз эълони ногаҳонии Доналд Трамп, раисҷумҳури Амрико дар бораи бекор кардани таҳримҳо алайҳи ин кишвар, нашр шудааст.

Таҳримҳои Амрико дар вокуниш ба саркӯбҳои хунбори ҳукумати Башор Асад алайҳи эътирозгарон дар соли 2011 ва хушунатҳое ҷорӣ шуд, ки режими Димишқ алайҳи ғайринизомиён давоми ҷанги дохилии ин кишвар ба кор гирифт.

Чанд рӯз аст, ки издиҳоми азим дар назди маркази муҳоҷирати "Сахарово" дар шаҳри Маскав ҷамъ омадааст, чун то се моҳи дигар муҳлати қонунӣ кардани иқомату кор дар Русия барои хориҷиён ба поён мерасад. Мақомоти ин кишвар гуфтанд, ки ба муҳоҷирони ғайриқонунӣ чанд моҳи дигар ва то сентябр имкон медиҳанд, ки ҳузурашонро қонунӣ кунанд.

Барои ҳамин ҳамарӯза ҳазорон муҳоҷир соатҳои дароз ва гоҳо зери борону офтоби сӯзон навбат мепоянд ва баъзе бе патенту иҷозаи кору иқомат ва бо дасту пои шикаста бармегарданд.

Чандин корбари Радиои Озодӣ бо фиристодани видео аз назди маркази "Сахарово" нақл карданд, рӯзи 15-уми май дар натиҷаи талотуму бебандуборӣ пой ва қабурғаҳои чанд муҳоҷир, аз ҷумла занони тоҷик шикааст.

Аз ин пештар субҳи рӯзи 8-уми май як муҳоҷири тақрибан чилсолаи тоҷик ҳангоми навбатпойӣ дар назди "Сахарово" фавтидааст. Мусоҳибони Радиои Озодӣ гуфтанд, ӯ бемории қанд доштааст ва чанд рӯз паийҳам барои гирифтани патент меомад.

Вақте бемор аз пой афтод, касе ёрии таъҷилиро даъват накард.

Дар назди маркази муҳоҷиратии Санкт-Петербург айни аҳвол будааст. Ба хориҷиён ва бахусус муҳоҷироне, ки ғайриқонунӣ дар Русия қарор доранд, муҳлат додаанд, ки то 10-уми сентябр санадҳои худро дуруст кунанд ва ё аз ин кишвар берун шаванд.

Дар акси ҳол боздошту ронда мешаванд ва ё ҷазо мегиранд. Сабтином дар идораи муҳоҷират, пешниҳоди маълумоти биометрӣ ва пизишкӣ, шаҳодатномаи донистани забони русӣ аз шартҳои асосӣ кору иқомати қонунӣ дар Русия аст.

Дар шаҳри Истанбули Туркия музокироти ҳайатҳои Русия ва Украина баргузор шуд ва ҳайатҳо дар гуфтугӯҳо танаффус эълон карданд. Дар оғози нишаст вазири корҳои хориҷии Туркия Ҳоқон Фидан суханронӣ кард. Фидан гуфт, ки низои байни ду кишвар дар марҳилаи ҷиддӣ қарор дорад. Хатми ҳарчи зудтари оташ аҳамияти бисёр муҳим хоҳад дошт, гуфт ӯ.

Фидан таъкид кард, ки музокироти имрӯза аввалин бор баъди шурӯи ҷанг дар соли 2022 ба таври мустақим барпо мешавад ва ин гуфтугӯҳо заминаи мулоқоти ояндаи раҳбарони Украина ва Русия – Владимир Зеленский ва Владимир Путинро таъин хоҳад кард.

Раҳбарии ҳайати Русияро ёвари президент Владимир Мединский ва аз Украинаро вазири дифоъ Рустам Умаров ба ӯҳда доранд.

Хабаргузории Интерфакс пеш аз нишаст гуфт, ки ҷониби Русия тақозо кардааст, ки намояндагони Туркия вақти гуфтугӯҳо толорро тарк кунанд, вале вазири корҳои хориҷӣ дар маҷлисгоҳ мондааст. Матбуоти украинӣ навишт, ки ҳайати ин кишвар дар нишаст бо забони модарӣ ва бо ёрии тарҷумон сӯҳбат мекунад. Вале хабарнигори RT дар Телеграм каналаш навишт, ки музокирот ба забони русӣ ҷараён дорад.

Душанбе ва Теҳрон ба мувофиқа расиданд, ки соли ҷорӣ тарҳи бунёди маркази логистикии Тоҷикистон дар бандари «Чобаҳор»-и Эрон таҳия мешавад. Вазорати нақлиёти Тоҷикистон рӯзи 16 май навишт, ки ин масъала дар ҷаласаи 17-уми Комиссияи муштарак оид ба ҳамкории иқтисодӣ, тиҷоратӣ ва илмию техникии Тоҷикистону Эрон дар шаҳри Шероз баррасӣ гардид.

Нақшаву сӯҳбатҳо дар бораи нияти Тоҷикистон барои дастрасӣ ба бандари «Чобаҳор» муддатҳо пеш садо додааст. Ҳамакнун, ба иттилои мақомоти нақлиёти Тоҷикистон, қарор шуд, ки ҷониби Душанбе то поёни моҳи июни имсол лоиҳаи бунёди маркази логистикиро таҳия ва ба ҷониби Эрон ирсол менамояд. Пас аз қабули ин санад ҷониби Эрон давоми як моҳ онро баррасӣ карда, ба Тоҷикистон лоиҳаи шартномаи ҳамкориро бо назардошти имтиёзҳои давлатӣ ва муайян намудани маблағи дақиқи сармоягузорӣ пешниҳод мекунад, омадааст дар хабари расмӣ.

“Ҳамин тариқ, Тоҷикистон, ки то ҳол ба баҳр баромади мустақим надорад ва мехоҳад иқтисоди худро диверсификатсия кунад, бо таъсиси маркази логистикии худ дар бандари «Чобаҳор», ки дар вилояти Сиистону Балуҷистони Эрон ҷойгир аст, ба зудӣ метавонад дар доираи долони байналмилалии мултимодалии нақлиётии «Чин-Тоҷикистон-Узбекистон-Туркманистон-Эрон-Туркия-Аврупо» ба уқёнуси Ҳинд роҳ ёбад», навиштааст вазорати нақлиёт.

Ҳамзамон ин роҳи Тоҷикистонро ба кишварҳои минтақаи Осиё, Уқёнуси Ором, кишварҳои Халиҷ ва Африқои шарқӣ ҳамвор мекунад.

Ҳайати Вазорати нақлиёти Тоҷикистон таҳти сарварии муовини вазири нақлиёт Шоиста Саидмуродзода дар Эрон қарор дошт. Дар хабар гуфта мешавад, ки бандар 450 гектарро дар бар гирифта, 10 лангаргоҳи фаъол дорад, ки қодиранд киштиҳои боркашониро бо ғунҷоиши 50 ҳазор тонна қабул кунанд.

Раҳбарони ниҳодҳои амниятӣ ва хадамоти махсуси давлатҳои иштирокдори Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил (ИДМ), ки рӯзи 16 май дар Душанбе ҷаласаи навбатие барпо мекунанд, мавзӯи мубориза бо чолишҳои замонавиро дар меҳвари ин баррасиҳо қарор додаанд.

Ба иттилои маркази матбуоти ФСБ-и Русия, “дар ҷараёни ҷаласаи шӯро таваҷҷӯҳи асосӣ ба беҳтар кардани ҳамкориҳои хадамоти вижаи кишварҳои ИДМ ба мубориза бо терроризм, ифротгароии динӣ ва ҷиноятҳои интернетӣ равона мешавад”. Дар хабарнома омадааст, ки раҳбарон тадбирҳои иловагии ташхиси гурӯҳҳои террристию экстремистиро дар қаламрави ҳамдигар баррасӣ мекунанд.

Барои иштирок дар ҷаласаи шӯрои ниҳодҳои амниятӣ ба Душанбе раҳбарони ин сохторҳо аз кишварҳои узви ин созмон, аз ҷумла, Сергей Наришкин, раиси хадамоти ҷосусии Русия, Қамчибек Тошиева, раҳбари КДАМ-и Қирғизистон ва дигар раҳбарон иштирок мекунанд. Субҳи ҷумъа ширкатдорони шӯрои ниҳодҳои амниятии ИДМ-ро президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон пазируфт.

Дар Душанбе рӯзи 15 май мулоқоти вазири корҳои хориҷии Тоҷикистон Сироҷиддин Муҳриддин бо Комиссари олии САҲА оид ба масоили аққалиятҳои миллӣ Кристоф Камп баргузор шуд. Дар ин бора сомонаи ВКХ Тоҷикистон хабар додааст. Дар иттилоия мухтасаре, ки нашр шудааст, танҳо гуфта мешавад, ки “ҷонибҳо ҳамкориҳоро дар доираи ченаки инсонии САҲА ва дигар масъалаҳои мавриди таваҷҷуҳи тарафайн баррасӣ намуданд”.

Оҷонсии “Авеста” дар тафсилоти ин хабар навиштааст, ки дар ҷараёни мулоқот ба мавзӯи таъмини ҳуқуқ ва озодиҳои аққалиятҳои миллӣ, ризоияти байниқавмӣ ва ҳамгироии иҷтимоӣ таваҷҷӯҳи махсус зоҳир шудааст. Ҷузъиёти гуфтугӯҳо нашр намешавад, вале баъди соли 2021 созмонҳои байналмилалии шарики Тоҷикистон, мисли СММ ва САҲА аз поймолшавии ҳуқуқи сокинони ВМКБ ҷиддан изҳори нигаронӣ мекунанд.

Солҳои 2021 ва 2022 дар ин минтақа эътирозҳои сокинон аз қонуншиканиҳои бархе ходимони ҳифзи қонун бо шеваи пурхушунат саркӯб шуд, 34 нафар кушта ва даҳҳо тан захмӣ гардиданд, дар пай дар мурофиаҳои баставу ношаффоф даҳҳо тани дигар ба ҳукмҳои тӯлонии зиндон маҳкум шуданд.

Тоҷикистон барои поймол кардани ҳуқуқи помириҳо, ки мардуми шиамазҳаби асосан сокини ВМКБ мебошанд, интиқод мекунанд, вале мақомот дар Душанбе ин танқидҳоро қабул надоранд.

Тибқи гузориши Дидбони Ҳуқуқи Башар (Human Rights Watch) аз январи соли 2025 мақомот дар Тоҷикистон таҳқиқи бетарафонаи саркӯби эътирозгаронро дар солҳои 2021 ва 2022 дар ВМКБ ба роҳ намонданд ва аъзои ҷомеаи помириҳо ҳанӯз аз таъқибу фишори зиёд шикоят доранд.

Сергей Аксёнов, роҳбари аз сӯи Маскав таъйиншудаи Қрим пешниҳод кардааст, ки вуруди хонаводаҳои муҳоҷирони корӣ ба Русия манъ карда шавад.

Ба гуфтаи Аксёнов, сиёсати муҳоҷират дар Русия бояд пурзӯр карда шуда, муҳоҷирати меҳнатӣ низ аз ҷониби давлат таҳти назорати шадид қарор дода шавад.

Тавре Аксёнов дар канали "Телеграм"-и худ хабар додааст, вай ҳуҷҷатҳои заруриро барои пешинҳод оиди ин масъала ба Думаи давлатӣ, омода дорад.

"Пешниҳод ба манъи овардани хонаводаҳои муҳоҷирони меҳнатӣ ба Русия ва аз байн бурдани имкони дарёфти шаҳрвандии Русия бо раводиди корӣ марбут аст. Муҳоҷирон бояд омада кор кунанд ва баъдан ба ватан баргарданд",- навиштааст ӯ.

Дар як соли охир Думаи давлатии Русия 34 тарҳу қонунеро қабул кард, ки дар вуруд, иқомат ва кори муҳоҷирон дар ин кишвар маҳдудиятҳои зиёде ҷорӣ намуд ва онҳоро ҳарчи бештар ба як қишри беҳуқуқ ва осебпазир табдил додааст.

Дар Қазоқистон мехоҳанд барои маҷбур кардан ба издивоҷ, ҷазои ҷиноӣ ҷорӣ кунанд. Дар ин бора ба Бахши қазоқии Радиои Озодӣ Мурат Абенов, як вакили Маҷлиси Қазоқистон хабар дод.

Ӯ гуфт, пешниҳод мешавад, ки барои содир кардани чунин ҷиноят ҳадди аксар 7 соли ҳабс ҷорӣ шавад. Ба гуфтаи Абенов, ҳоло дар парлумон мизони ҷазо ҳам барои арӯсрабоӣ ва ҳам барои маҷбур кардан ба издивоҷ баррасӣ мешавад ва ин намуд ҷиноятҳо аз ҷаримабандӣ то ҳабси воқеиро пешбинӣ хоҳанд кард.

Ин вакили маҷлис гуфт, ки дар давоми се соли гузашта ба сохторҳои ҳифзи қонуни Қазоқистон 214 аризаи шикоятӣ дар заминаи рабудани занон бо мақсади ба ақди никоҳи худ даровардани мардон ворид шудааст, вале аз ин ҳамаи шикоятҳо танҳо даҳ ададаш то ба додгоҳ расидааст.

Дигар парвандаҳоро бо сабаби "набуди ҷиноят" бастаанд, ҳарчанд ҷабрдидаҳо собит кардаанд, ки онҳоро берун аз хоҳишашон рабуда, нисбаташон зӯр истифода шудааст.

Ҳоло қонунгузории Қазоқистон ҳолатҳои дуздии занонро бо мақсади арӯсӣ аз рӯи моддаи "одамрабоӣ" баррасӣ мекунанд.

Сар аз имрӯз, 16 май, аввалин гурӯҳи зоирони тоҷик барои адои маносики ҳаҷ ба Арабистони Саудӣ парвоз мекунанд.

Аз Кумитаи дин ва танзими ҷашну маросимҳои Тоҷикистон хабар доданд, ки 165 шаҳрванди Тоҷикистон бо ҳавопаймои ширкати "Сомон Эйр" аз Душанбе ба Ҷидда раҳсипор мешаванд.

Имсол барои адои маносики ҳаҷ Арабистони Саудӣ ба Тоҷикистон 7 ҳазор квота ҷудо кард. Арзиши хидматрасониҳои сафар ба ҳаҷ дар соли 2025-ум 56 ҳазору 800 сомонӣ муқаррар шудаааст.

Ба иттилои мақомот дар панҷ соли ахир шумораи зоирон аз Тоҷикистон се баробар зиёд шудааст.

Назарҳо ба адои ҳаҷ, ки яке аз панҷ рукни дини Ислом ҳисоб мешавад, дар ҷомеаи Тоҷикистон яксон набудааст.

Як гуруҳ ба ин назаранд, ки бо даст додани имконият, бояд ин фаризаи диниро иҷро кард, вале гурӯҳи дигар пешниҳод мекунанд, ки ба ҷойи ҳаҷ, аз ҷумла ҳаҷҳои такрорӣ, бояд дар дохили кишвар ҷойеро обод кард.

Муҳоҷире дар шаҳри Екатеренбурги Русия се кӯдаки хурдсолро аз манзили оташгирифта наҷот додааст. Ҳодиса рӯзи 14-уми май дар бинои панҷошёнаи деҳаи Новоберезовский ва замоне рух дод, ки Саид Шарипови 32-сола ба дорухона мерафт.

Муҳоҷир ба хабарнигорон нақл кардааст, ки садои гиряи кӯдаконро аз хонаи оташгирифта дар табақаи аввал шунида ба кӯмаки онҳо шитофтааст. Кӯдакон дар хона танҳо будаанд.

Сокинон Саидро барои ин ҷасораташ қаҳрамон ном мебаранд, аммо ӯ мегӯяд, танҳо вазифаи инсониашро иҷро кардааст, зеро худаш ҳам соҳиби як фарзанд аст. Саид 16 сол инҷониб дар Екатеренбург чун ронандаи таксӣ кор мекардаст. Ин бори аввал нест, ки муҳоҷирон барои наҷоти дигарон ҷони худро дар хатар мегузоранд ва бархе дар чунин ҳодисаҳо ҷон додаанд.

Аммо матбуоти Русия ки бо муҳоҷирситезӣ маъруф аст, ингуна хабарҳоро камтар инъикос мекунад. Шаҳрвандӣ ва дигар ҷузъиёти вобаста ба ҳуввияти Шарипов нашр намешавад.

Президенти ИМА Доналд Трамп гуфт, дар сурати пешрафт дар музокироти миёни Русия ва Украина, ӯ метавонад рӯзи 16 май ба Истанбул биравад. Дар ин бора хабаргузории AFP иттило додааст.

Трамп, аз ҷумла, гуфт, «Медонед, агар чизе шавад, ман рӯзи ҷумъа рафта метавонистам (ба Истанбул)». Трамп дар шарҳи ба музокирот нарафтани Путин гуфт, раҳбари Русия барои он ба Истанбул нарафт, ки Трамп он ҷо ҳозир нашудааст.

“Агар ман наравам, вай чаро он ҷо равад? Фикр накунам, ки агар ман наравам, Путин биравад”, гуфт Трамп.

Трамп ин ҳарфҳоро рӯзи 15 май баён кард. Ӯ қаблан гуфта буд, ки бо вуҷуди нақшаҳои бисёр зиёдаш дар сафар ба минтақа, «ба хотири наҷоти ҷони инсонҳо» омода аст ба Истамбул сафар кунад. Трамп дар Ховари Миёна бо мақомоти кишварҳои минтақа мулоқот мекунад ва қарор аст сафари ӯ 15 май бо боздид аз Имороти Муттаҳидаи Арабӣ ба анҷом бирасад.

Рӯзи 15 май дар Туркия бояд мулоқоти мустақими ҳайатҳои ҳукуматии Русия ва Украина баргузор шавад. Путин шаби 14 май феҳристи аъзои ҳукуматашро барои сафар ба Истанбул тасдиқ кард ва ёвари президент Владимир Мединскийро раҳбари ин ҳайат таъин намуд.

Худи Путин, зоҳиран ба ин мулоқот намеравад. Аз ҷониби ИМА дар музокироти Истамбул котиби давлатӣ Марко Рубио ва фиристодаи вижаи президент Стив Уиткофф иштирок мекунанд.